Grip ve nezle gibi soğuk algınlığı hastalıklarına karşı sıkça başvurulan takviye ve vitaminler arasında portakal suyu, çinko pastiller, tavuk çorbası ve sarımsak gibi çeşitli seçenekler bulunur. Bu takviyelerin gerçekten etkili olup olmadığını merak ediyor musunuz? İşte bu konuda yapılan araştırmalar ve uzman görüşleri.
Bağışıklık Sisteminin Rolü ve Takviyelerin Etkisi
Virüsler vücudumuza girdiğinde iki temel savunma mekanizması devreye girer: doğuştan gelen bağışıklık sistemi ve edinilmiş bağışıklık sistemi. Doğuştan gelen bağışıklık sistemi, virüsleri dışarı atmaya çalışırken, edinilmiş bağışıklık sistemi daha önce karşılaşılan patojenlere karşı hatırlayıcı hücreler oluşturur. Ancak soğuk algınlığına neden olan virüsler sürekli değiştiği için, hatırlayıcı hücreler bu virüsleri tanıyamaz. Bu nedenle aynı mevsimde birkaç kez soğuk algınlığı yaşanabilir. Bağışıklık sistemi vitamin veya mineral eksiklikleri yaşadığında zayıflar. Bu durumda, eksik olan vitamin veya mineralleri takviye eden ürünler faydalı olabilir.
Sarımsağın Etkisi
Bir araştırma, sarımsağın soğuk algınlığına karşı koruyucu olabileceğini göstermiştir. 146 sağlıklı yetişkinin yer aldığı çalışmada, katılımcıların yarısına plasebo kapsül, diğer yarısına ise sarımsak takviyesi verilmiştir. Sarımsak takviyesi alan grupta, soğuk algınlığı vakaları daha az görülmüş ve hastalık süresi belirgin şekilde kısalmıştır. Sarımsak takviyesi alan grup, 24 soğuk algınlığı vakası yaşamış ve hastalıkla toplam 111 gün geçirmiştir. Plasebo grubunda ise 65 soğuk algınlığı vakası ve 366 gün hastalık görülmüştür.
C Vitamini
C vitamini, soğuk algınlığına karşı en çok kullanılan takviyelerden biridir. Yapılan araştırmalar, C vitamininin soğuk algınlığını önlemede etkili olmadığını, ancak hastalık süresini kısaltabileceğini göstermektedir. 29 çalışmanın değerlendirildiği bir incelemede, C vitamininin soğuk algınlığı riskini azaltmadığı, ancak çocuklarda yüzde 14, yetişkinlerde ise yüzde 8 oranında hastalık süresini kısalttığı belirlenmiştir. Portakal suyu gibi C vitamini içerdiği düşünülen besinler, takviye haplardan daha düşük vitamin seviyelerine sahiptir ve bu nedenle aynı etkiyi yaratmayabilir.
Çinko Takviyeleri
Çinko, soğuk algınlığının tedavisinde etkili olabilecek bir mineral olarak öne çıkmaktadır. Bir araştırmada, günlük alınan çinko pastillerinin burun tıkanıklığını ve akıntısını üçte bir oranında, hapşırmayı yüzde 22 ve öksürüğü yaklaşık yüzde 50 oranında azalttığı görülmüştür. Bu araştırmanın sonuçları, çinko takviyelerinin soğuk algınlığı semptomlarını hafifletebileceğini göstermektedir.
Plasebo Etkisi
Halk arasında soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan bazı yöntemlerin etkisi plasebo etkisine bağlı olabilir. Plasebo kapsüllerinin birçok hastalıkta belirtileri hafiflettiği bilinir. Ekinezya gibi bitkisel ilaçların etkisi konusunda yapılan araştırmalarda, bu tür bitkisel ürünleri kullananların hastalık süresinin biraz kısaldığı gözlemlenmiştir. Ancak, bu etkilerin plasebo etkisi olabileceği de belirtilmiştir. Süt gibi diğer geleneksel tedavi yöntemlerinin etkisi konusunda da benzer sonuçlar elde edilmiştir.
C Vitamini ve Çinko Hapları: Daha Etkili mi?
Uzmanlar, vitamin ve minerallerin besinler yoluyla alınmasını önermektedir. Ancak bazı durumlarda, yüksek dozda takviye hapları daha etkili olabilir. C vitamini ve çinko açısından, takviye haplarının besinlere göre daha etkili olduğu belirtilmektedir. Yavaş emilen çinko pastilleri, çinko bakımından zengin besin ve haplardan daha etkili olabilir. Ancak, bu takviyelerin etkilerinin, vücuttaki eksikliklerin giderilmesiyle ilişkili olabileceği unutulmamalıdır.
Soğuk algınlığı ile mücadelede takviyelerin etkinliği, kullanılan ürünün türüne ve bireylerin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Sarımsak, C vitamini ve çinko gibi takviyeler, bazı durumlarda faydalı olabilir. Ancak, en iyi sonuçlar, dengeli bir beslenme ve sağlıklı yaşam tarzı ile elde edilir.
